Te seyer
1In tëm selwiche taach is Yeesus fon tehëm fort kang un is pis an te rant fon te Kalileye lakoo kang, hot sich too hiin kesetst un hot aankefang se unterichte. 2Tas folek woo sich um em rom kesamelt hat waar soo kroos, tas er uf en poot kextii is un hot sich kesetst; un tas folek is xteen keplip am rant. 3Yeesus hot paraaple penutst fer fiil tings se unterichte. Er saat:
— Heyert! En man is aus kang fer se seye. 4Wii eyer ti soome am xtraue waar langst te weech, sin phaar langst te weech kefal un ti feelcher hon ales kefres. 5Aner teel fon te soome is uf en plats kefal woo fiil xteen waare un weenich eyert. Ti soome sin klaych aus kekhaymt wayl ti eyert net tiif waar. 6Awer, wii ti sun tsum foerxayn khom is, hot ti planse ferprënt, un tii sin fertrokent wayl se khee wortsle hate. 7Anere soome sin tswixich ti tëner kefal, woo kewakst sin un hon ti planse ferxtrikt. 8Awer ti soome woo uf kuut lant kefal sin hon hunert, sechtsich ore traysich khërner fer yeete khorn protutseyert.
9Un Yeesus macht xlus, am saan:
— Weyer oore hot sol kuut heere.
Warom hot Yeesus paraaple penutst
10Tan, sin ti tisiple ticht pay Yeesus khom un hon kefroot:
— Warom tuut teyer paraaple penutse fer mit tëne layt se xpreche?
11Yeesus hot keantwort:
— Fer aych tuut Hërkot ti kehëmnise fom Himels Raych tsayche, fer tii net. 12Wayl, weyer hot, kriit mee, tas tee noch mee hot. Awer weyer niks hot sokaar tas weeniche woo eyer hot kept tëm wech kehool. 13Is tesweche tas ich paraaple penutse fer mit tëne layt se xpreche. Wayl ti kuke un siin net; heere un tuun net aan heere, un net mool ferxteen. 14Un soo paseyert mit tëne layt was te profët Isaiias saat:
“Teyer wërt heere, awer wërt tas net ferfxteen;
wërt kuke, awer wërt niks siin.
15Wayl te sin fon tëm folek is tsuu.
Tii hon ti oore tsuu ketekt un hon ti aue tsuu kemach.
Wën tii tas net kemach here, khënte tëne sayn aue siin, un tëne sayn oore khënte heere; un tii teete tsurik an mich khome, un ich teet se heele!”
16Yeesus macht wayter, am saan:
— Awer teyer, wii kliklich sayt teyer! Wayl ayre aue siin, un ayre oore heere. 17Ich fersichere aych tas tas woer is: fiile profëte un fiile anere layt fon Hërkot sayn folek wolte kërn siin was teyer am siin sayt, awer khonte net; un teere kërn heere was teyer am heere sayt, awer hon net keheyert.
Yeesus tuut ti paraapel fom seyer aus leye
18— Tan heyert un lërnt was ti paraapel fom seyer petayte sol. 19Ti layt woo ti mensaaj fom Raych aan heere, awer tuun se net ferxteen, sin wii ti soome woo langst te weech rant keseet kep sin. Te Taywel khomt un hoolt tas wech woo in tëne sayn hërts keseet kep waar. 20Ti soome woo keseet kep sin woo fiil xteen waare sin ti layt woo ti mensaaj aan heere un tuun se klaych mit freet aan nëme, 21awer hale net lang wayl se khee wortsle hon. Un wën weche te mensaaj layte un xwiirichkheete khome, tuun se klaych sayne klaawe in xtich lose. 22Anere persoone sin eenlich mit tëm soome woo tswixich te tëner keseet kep is. Ti heere ti mensaaj aan, awer ti soriche fon tee welt un ti ilusioon fon te raychtum mache ti mensaaj ferxtrike, un tii persoone protutseere khee fruchte. 23Un ti soome woo uf kuut lant keseet kep sin, sin ti layt woo aan heere un ferxteen ti mensaaj, un protutseere en kroos ërnt: phaar hunert, anere sechtsich, un noch anere traysich mool mee wii tas woo keseet kep is.
Tas unkraut in te weetse plantaaj
24Yeesus hot noch en aner paraapel fertseelt. Tee saat fer tas folek:
— Te Himels Raych is wii en man woo kuute soome uf sayn lant keseet hot. 25Een nacht, wii se al am xloofe waare, is en faynt khom, hot unkraut tswixe tas weets keseet, woo joyo kenënt is, un tëm noo is er fort kang. 26Wii ti planse kewakst sin, un ti eere hon sich fol khëner kemach, is tas unkraut tsum foerxayn khom. 27Too sin ti knechte fon tëm man aan khom un saate: “Hër, tuu host kuute soome uf tayn lant keseet. Fon woo meecht tas unkraut heyer khom sin?”
28Te hër antwort:
— Tas waar en faynt woo tas kemach hot!
Tii knechte hon kefroot:
— Wils tuu tas meyer tas unkraut rope sole?
29Te hër antwort:
— Nee, wayl wën teyer tas unkraut rope tuut, khënt teyer aach tas weets rope. 30Lost tas ti weetse un tas unkraut mitsamer wakse tuut pis an ti ërnt tsayt. Tan wërt ich fer ti aarwate woo uf ti ërnt keen saan: “Ropt eyerxt tas unkraut un tuut es in haufe pine fer se ferprëne. Tëm noo, ërnt te weets un tuut tas uf heepe in mayne xop.”
Te mustart soome
31Yeesus hot en aner paraapel fertseelt. Eyer saat fer tas folek:
— Te Himels Raych is wii em mustart soome, woo en man hoolt un uf sayn lant seye tuut. 32Tas is te kleenste fon ale soome; awer, wën eyer wakse tuut, kept tas ti kreest fon ale planse. Es kept sokaar en paam, soo tas ti feelcher khome un mache nester uf sayn est.
Te heep
33Yeesus hot noch tii paraapel fertseelt fer tas folek:
— Te Himels Raych is wii te heep woo en fraa hoolt un in tray moos meel rin mëngt, pis tee sich in ti kans mase ferxtraut.
Ti penutsung fon te paraaple
34Yeesus hot paraaple penutst fer tas ales se saan fer tas folek. Tee hot niks tëne kesaat wën tas net torich paraaple waar. 35Tas is paseyert tas sich in hale teet was te profët kesaat hat:
“Ich tuun paraaple penutse
wën ich mit tëm folek xpreche
un tuun frëmt tings ausleye
tsayt tas ti welt ketsoo kep waar.”
Yeesus tuut ti paraapel fom unkraut ausleye
36Tan hot Yeesus tas folek hinerlos un is hëm kang. Ti tisiple sin ticht pay em khom un hon kefroot:
— Fertseel uns was ti paraapel fom unkraut petayte sol.
37Yeesus antwort:
— Weyer kuute soome seet is te Soon fom Man. 38Tas lant is ti welt. Ti kuute soome sin ti layt woo tsum Raych keheere; un tas unkraut, tii woo tsum Taywel keheere. 39Te faynt woo tas unkraut seet is te Taywel. Ti ërnt is tas ën fon te tsayte, un tii woo ti ërnt mache sin ti ëngle. 40Soo wii tas unkraut samer kerof kept in haufe un ins fayer kexmis kept, soo wil tas paseere am ën fon te tsayte. 41Te Soon fom Man xikt sayn ëngle, un tii tuun samer refe un tuun fom Raych raus al tii woo ti anere in sinte fale mache un aach tii woo tas xlechtes tuun. 42Tëm noo, tuun ti ëngle tii layt in te fayer oowe xmayse, woo se prile tuun un ti tseen kwiitxe fon hofnungsloos. 43Tan wil em Hërkot sayn folek klënse wii ti sun im Fater sayne Raych. Weyer oore hot sol kuut heere.
Te ferxtekelte xats
44— Te Himels Raych is wii en ferxtekelte xats uf en khamp, woo en man fint un noch mool ferxtekelt. Kept soo froo, tas er ales ferkhaaft was er hat, un khomt tëm noo tsurik un khaaf te khamp.
Ti phërl
45— Te Himels Raych is aach wii en kexefts man woo fayne phërle am suuche is. 46Wën eyer en phërl fint woo wërklich en kroose weyert hot, keet eyer, ferkhaaft ales was er hot un khaaft ti phërl.
Ti nets
47— Te Himels Raych is noch wii en fix nets woo in ti lakoo kexmis kept. Ti fangt fix fon aler sorte. 48Un, wën ti nets fol is, tuun ti fixer se pis an te rant xlepe un setse sich fer ti fix sortiire: ti kuute fix kewe in khërep ketuun un ti xlechte kewe wech kexmis. 49Am ën fon te tsayte wërt es aach soo paseere: ti ëngle khome un tuun ti kuute layt fon te xlechte ausnaner teele, 50un xmayse ti xlechte in te fayer oowe. Un too wëre se prile un ti tseen kwiitxe fon hofnungsloos.
Naye woerheete un alte woerheete
51Tan hot Yeesus fer ti tisiple kefroot:
— Het teyer tas tings ales ferxtan?
Tii hon keantwort:
— Yoo!
52Yeesus saat:
— Tas wil heese tas yeete Kesets leerer woo en tisipel fom Himels Raych wërt is wii en familye fater woo aus sayne xop nay tings un alt tings hoole tuut.
Yeesus in Nasarëë
53Wii Yeesus fërtich waar mit te paraaple fertseele, is eyer fon too fort kang 54un is tsurik noo te xtat Nasarëë kang, woo eyer kewoont hat. Tee hot keuntericht in te sinakook, un tii woo iim keheyert hon, hon sich ferwunert un hon kefroot:
— Fon woo khomt tëm sayn wisheet un ti macht woo eyer hot fer ti wunere se mache? 55Is eyer net em xrayner sayne soon? Is tëm sayn mama net Maria? Is eyer net pruuter fon Tiaako, Yoosef, Simon un Yuutas? 56Woone tëm sayn kanse xwestere net too hier? Fon woo hot tee tas ales pay?
57Tesweche hon se sich net mee an tëm intereseyert. Awer Yeesus saat:
— En profët kept iweraal rexpekteyert, ploos net uf sayn lant un in sayn haus.
58Yeesus khont too khee fiil wunere mache wayl ti hate khee klaawe.